Το 2018 και το 2019 υπήρξαν χρονιές με σημαντικές εξελίξεις στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού δεν αντιμετωπίζεται πια ως μια νόσος, αλλά εστιάζουμε στην εξατομίκευση της θεραπείας με βάση τα ιδαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενή. Η εξατομικευμένη θεραπεία έχει ως σκοπό την επιλογή της ιδανικής θεραπείας της ασθενούς και βασίζεται σε καινοτόμα φάρμακα τα οποία στοχεύουν σε εξειδικευμένα μόρια των καρκινικών κυττάρων, που εμπλέκονται στον πολλαπλασιασμό και την επιβίωση τους. Στον καρκίνο του μαστού ανάλογα με την έκφραση των ορμονικών υποδοχέων ER, PR και της ογκοπρωτείνης Ηer-2 εφαρμόζεται και ανάλογη στοχευμένη θεραπεία.
Ενα ποσοστό περίπου 20% των ασθενών με καρκίνο του μαστού έχουν τριπλά αρνητικούς όγκους (δεν εκφράζουν ορμονικούς υποδοχεις ούτε το ογκογονίδιο HER2). Οι όγκοι αυτοί είναι κατά κανόνα επιθετικοί με σημαντικό ποσοστό υποτροπών, ενώ η μέση επιβίωση των ασθενών με μεταστατική νόσο είναι περίπου 18 μήνες.
Τα τελευταία χρόνια έχουν επιτευχθεί πολύ σημαντικές εξελίξεις για τη δύσκολη κατηγορία του τριπλά αρνητικού καρκίνου μαστού. Πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι οι ασθενείς με μεταστατική τριπλά αρνητική νόσο έχουν σημαντικό κλινικό όφελος εάν λάβουν συνδιασμό ανοσοθεραπείας με atezolizumab και χημειοθεραπείας με nab-paclitaxel. Συγκεκριμένα, η κλινική μελέτη φάσεως ΙΙΙ, IMpassion 130, έδειξε ότι οι ασθενείς που έλαβαν το συνδυασμό είχαν σημαντικά καλύτερο διάστημα ελεύθερο υποτροπής της νόσου (7.5μήνες vs 5μήνες), ενώ και τα πρώτα αποτελέσματα επιβίωσης δείχνουν σημαντικό όφελος (25 μήνες vs 15.5μήνες). Το όφελος αυτό αφορά τους ασθενείς με έκφραση του δείκτη PDL-1 (περίπου 40% των ασθενών ). Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι η θεραπεία αυτή έχει σημαντικό ποσοστό ανεπιθύμητων ενεργειών.
Επίσης, όσο αφορά τη μεταστατική τριπλά αρνητική νόσο σημαντική είναι η είσοδος των στοχευουσών θεραπειών. Περίπου οι μισές από αυτές τις ασθενείς έχουν μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1/2 με αποτέλεσμα να έχουν αδυναμία στο σύστημα επιδιώρθωσης βλαβών στο DNA. Σήμερα γνωρίζουμε ότι εάν αυτές οι ασθενείς λάβουν θεραπεία με PARP αναστολέα έχουν σημαντικό κλινικό όφελος.
Το olaparib είναι ο πρώτος PARP αναστολέας που έδειξε όφελος στις ασθενείς με BRCA ½ μετάλλαξη και HΕR2 αρνητική μεταστατική νόσο. Η κλινική μελέτη φάσης ΙΙΙ OlympiAD αξιολόγησε 302 προθεραπευμένους ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο και γνωστή BRCA1/2 μετάλλαξη οι οποίοι δεν εξέφραζαν το γονίδιο HER2. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν (2:1 τυχαιοποίηση) να λάβουν είτε olaparib είτε τη χημειοθεραπεία επιλογης του ογκολόγου τους. Η θεραπεία με olaparib είχε σημαντική βελτίωση του διαστήματος ελευθερου υποτροπη της νόσου (7 μήνες 4.2 μήνες). Δεδομένα από τη χορήγηση olaparib ως συμπηρωματική θεραπεία στην πρώιμη νόσο μετά χειρουργείο αναμένονται.
Ακολούθησε το talazoparib, επίσης ένας απο του στόματος αναστολέας της PARP με την κλινική μελέτη EMBARCA που έδειξε σημαντικό όφελος στην επιβίωση ασθενών με γνωστή ΒRCA1/2 μετάλλαξη και HER2 αρνητική μεταστατική νόσο (22,3 μήνες vs 19,5 μήνες).
Εν κατακλείδι, φαίνεται ότι έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή θεραπείας. Χρησιμοποιούνται πλέον συνδυασμοί της κλασικής θεραπείας με νέα καινοτόμα φάρμακα, όπως η ανοσοθεραπεία, είτε στοχευμένες θεραπείες οι οποίες εξατομικευμένα προσφέρουν σημαντικό κλινικό όφελος στις ασθενείς.
Βιβλιογραφια
NEJM 2018; 379: 2108-2121. Atezolizumab and Nab-Paclitaxel in Advanced Triple-Negative Breast Cancer
NEJM 2017; 377: 523-533. Olaparib for Metastatic Breast Cancer in Patients with a Germline BRCA Mutation
NEJM 2018; 379:753-763. Talazoparib in Patients with Advanced Breast Cancer and a Germline BRCA Mutation